De eikenprocessierups is de rups van een nachtvlinder. Op veel eikenbomen komen de rupsen voor. Deze rupsen gaan ‘s nachts in een groep op zoek naar voedsel (eikenbladeren). Vandaar de naam eikenprocessierups. Na contact met de microscopisch kleine brandharen van deze rups kunnen klachten ontstaan zoals jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de luchtwegen van mens en dier.

Eikenprocessierups melden(externe link)

Blijf alert wanneer u buiten bent. Zeker wanneer er kinderen buiten spelen. Houd in de gaten of u eiken ziet en let op gezondheidsklachten zoals rode bultjes. De eikenbomen met een lintje zijn bij ons bekend. Ziet u een nest op een eik waar nog geen lintje op zit, dan helpt u ons door een melding te doen.

Wat we doen met meldingen?

Wij bestrijden de rupsen op gemeente-eigendommen die wij ook in eigen beheer hebben. Na een melding controleren wij de boom. Is de eikenprocessierups aanwezig dan doen wij een lint aan de boom.

Bij de behandeling van meldingen gaan we uit van prioriteit. Gebieden met de hoogste prioriteit zijn scholen, haltes van openbaar vervoer of langs belangrijke wandel- en fietsroutes. Alle nesten waar melding van wordt gemaakt bestrijden we maar door hoge/lagere prioriteit kan het wat langer duren dan u verwacht.

Nieuwe aanpak: mezenkastjes ophangen

De eikenprocessierups is ruim dertig jaar geleden voor het eerst in Nederland waargenomen. Nu komt de eikenprocessierups verspreid over het hele land voor en is jaarlijks een terugkerend probleem voor veel gemeenten en particulieren. De brandharen van eikenprocessierupsen kunnen bij mensen en dieren irritatie veroorzaken aan huid, ogen en luchtwegen. Dit kan leiden tot gezondheidsklachten zoals jeuk, bultjes, rode ogen en benauwdheid.

Aanpak tot nu toe

Tot en met 2019 zogen de meeste gemeenten de nesten weg. Vanaf 2020 werd de plaagdruk zo groot dat er preventieve biologische middelen zijn toegepast. Het nevelen met deze middelen kan tot overlast leiden voor nesten in de bomen.

Onderzoek

Om de hoeveelheid eikenprocessierupsen in kaart te brengen, onderzocht een deskundig bedrijf de grootte van de plaag. De trend is dat de provincie en onze gemeente lagere aantallen eikenprocessierups melden. Ook is aan de Nieuwe Steeg in Leersum samen met inwoners het effect van nestkasten onderzocht. Dit leverde hoopvolle resultaten op.

Optimaliseren leefomgeving natuurlijke vijanden

Door de uitkomst van beide onderzoeken vervangen we de preventieve bestrijding van de eikenprocessierups door het stimuleren van natuurlijke vijanden. De komende periode hangen wij nestkasten op. Natuurlijke vijanden krijgen door deze ruime nestgelegenheid de kans om de eikenprocessierups aan te pakken. Dat was ook de methode die tot voor 2020 gebruikelijk was.

Diverse aanpak

Het plaatsen van mezenkastjes is niet altijd de enige oplossing voor de bestrijding van de eikenprocessierups maar onderdeel van een bredere aanpak. Verschillende bestrijdingsmethoden combineren voor een effectieve en duurzame aanpak. Voldoende diversiteit aan planten en bomen in de omgeving is ook belangrijk. Zo kunnen mezen zich ook op andere manieren voeden en nestelen. Aanwezige nesten met eikenprocessierupsen zuigen we weg. Het komende jaar wordt benut om de leefomgeving van andere natuurlijke vijanden te stimuleren. Dit leidt tot een beter evenwicht in dit ecosysteem.