Bomen en beleid

Bomen zijn kenmerkend voor onze groene gemeente. Bomen verfraaien de straten en lanen en ons buitengebied, zoals de bossen op de Heuvelrug. Ze zijn een voedselbron en verblijfplaats voor veel dieren. Ze zorgen voor verkoeling in de zomer. Ze absorberen CO2, geuren en vervuilende gassen. En ze markeren de seizoenen.

Het aantal bomen in de tuinen van inwoners, op landgoederen, in stukken bos en natuurgebieden schatten we richting de 2 miljoen. De gemeente beheert ongeveer 37.000 straat- en laanbomen. Dit beheer bestaat uit goede bomenzorg, dus op tijd snoeien en regelmatig controleren op ziektes en onveilige situaties.

Groen en bomenbeleid

Op dit moment werken we aan nieuw beleid voor het groen in onze gemeente. Dit doen we in verschillende fases. De eerste fase bestaat uit een Groenvisie, Groenstructuurkaart, Bomenbeleid en kap- en herplantregels. In een latere fase werken we het beleid uit voor specifieke onderwerpen, zoals klimaatadaptatie en biodiversiteit.

De Groenvisie vormt de basis voor alles wat we doen in en met de groene buitenruimte. Het biedt uitgangspunten voor de bescherming van groen, de inrichting van de buitenruimte en het beheer van het groen en de bomen. De Groenstructuurkaart toont de belangrijkste groenstructuren in de gemeente. Denk bijvoorbeeld aan een laan, met bomen die staan in brede gazons, en loopt van één kant van een wijk naar de andere kant. Daarnaast geeft het inzicht in de verbindingen en biedt het een doorkijk naar wat we op verschillende locaties willen bereiken. In het Bomenbeleid staat de uitwerking van de uitgangspunten uit de visie en een groenstructuurkaart specifiek voor bomen.

Participatie

Verschillende groenorganisaties hebben actief meegedacht over het beleid. Daarnaast hebben in de zomer van 2023 inwoners hun inbreng geleverd door een vragenlijst in te vullen. Uit de resultaten blijkt dat de bosrijke leefomgeving en het openbaar groen als zeer belangrijk worden ervaren. De resultaten van de vragenlijst vindt u onder deze tekst.

Planning

Begin 2025 wordt het conceptbeleid ter inzage gelegd, waarbij inwoners de mogelijkheid hebben om te reageren. De verwachting is dat het beleid in het tweede kwartaal van 2025 wordt vastgesteld.

Beschermen

Bomen hebben een positieve invloed op de gezondheid van inwoners. Ook daarom is het uitgangspunt dat we gezonde, door de gemeente beheerde, bomen zo lang mogelijk laten staan. Soms ondervinden inwoners toch hinder van bomen, zoals door wortelopdruk onder trottoirs. Een boom kappen kan niet zomaar. In onze gemeente geldt binnen de bebouwde kom namelijk een bomenverordening. Deze verordening bepaalt dat voor de kap van vrijwel elke boom - met een stamdiameter van meer dan 30 centimeter - een omgevingsvergunning moet worden aangevraagd. Bij de beoordeling van de vergunning wordt de reden voor de aanvraag afgewogen tegen de ‘waarde’ die de boom heeft: natuurwaarde, milieuwaarde, landschappelijke waarde, cultuurhistorische waarde, waarde van stads- en dorpsschoon en waarde voor recreatie en leefbaarheid.

Verplaatsen en kappen

Door woningbouw, herinrichting van straten, ziekte of een onveilige situatie moeten we soms bomen kappen of verplaatsen. Voor elke boom die we als gemeente kappen, planten we normaal gesproken een nieuwe boom terug. Op dezelfde plek of verderop, zoals beschreven in het herplantbeleid. Voor het kappen, zoals vastgelegd in de bomenverordening, vragen we altijd vooraf een vergunning aan. In sommige gevallen, bijvoorbeeld in een onveilige situatie, moeten we een boom onmiddellijk kappen en geldt een noodkapprocedure. Ook in deze gevallen vragen we een vergunning aan.

Groen in najaar en in winter - kaplijst najaar 2025

Extra zorg en aandacht voor beplanting in de winter

Vanaf november wordt er extra zorg en aandacht besteed aan de openbare beplanting. Dit gebeurt in de hele gemeente. Op verschillende plekken worden nieuwe planten gepoot. Beplanting die niet meer vitaal is, wordt verwijderd. Daarna wordt nieuwe grond en beplanting aangebracht. Er wordt zoveel mogelijk gekozen voor planten die goed tegen droogte kunnen, kleurrijk bloeien en aantrekkelijk zijn voor insecten en bijen. Uiteraard blijven bomen wel staan. Als de werkzaamheden verstorend en/of ingrijpend zijn voor de omgeving, worden omwonenden geïnformeerd over de werkzaamheden.

Bomen kappen en nieuwe bomen planten

Jaarlijks inspecteren we een deel van het bomenbestand in de gemeente. Uit deze inspecties zien we of bomen gezond, ziek of dood zijn. Zieke en dode bomen worden gekapt tot en met februari. Dit najaar gaat het om 106 bomen. We kappen deze bomen omdat ze anders tot onveilige situaties kunnen leiden, zoals vallende takken of omvallende bomen. Hiervoor worden veel meer bomen geplant. Dat gebeurt ook dit najaar. Dan planten we 209 bomen op verschillende locaties.

Welke bomen worden najaar 2025 gekapt

Snoeien van nieuw geplante bomen

Vanwege het toenemende aantal droogteperioden met een sterke zonkracht, wordt het steeds lastiger de net geplante bomen na aanplant in leven te houden. De bomen verdampen meer dan wij aan water bij de boom kunnen brengen. Om de verdamping tegen te gaan, snoeien we de bomen zwaarder terug dan voorheen het geval was. Dit betekent dat deze bomen nauwelijks nog takken hebben direct na aanplant. Uiteraard passen wij deze snoei enkel toe op bomen die hier goed tegen kunnen.